Koruma Rölesi Test ve Ayar

Elektrik güç sistemlerinin emniyet supabı olarak görev yapan koruma röleleri, arıza oluştuğunda devreyi hızla açarak ekipman ve personel güvenliğini teminat altına alır. Yanlış ayarlanmış veya arızalı bir röle, trafolardan “Trafo Bakım ve Testleri“ sayfasında bahsedilen kritik bileşenlere kadar tüm şebekeyi riske atabilir. Bu nedenle koruma rölelerinin düzenli aralıklarla test edilmesi ve doğru parametrelerle ayarlanması hayati önem taşır.

Antalya Trafo Servisi olarak; generatör, trafo, kablo, bara ve şalt hücrelerini koruyan tüm röle tipleri için kapsamlı koruma rölesi test, kalibrasyon ve ayar hizmeti sunuyoruz. Modern test ekipmanlarımız ve deneyimli mühendis kadromuzla, sisteminizin güvenliğini en üst düzeye çıkarıyoruz.

İçindekiler

Koruma Rölelerinin Temel Görevleri

Hata Tespiti: Aşırı akım, toprak hatası, diferansiyel, frekans ve gerilim sapmalarını algılar.
Hızlı Ayırma: Kesiciye tetik sinyali göndererek arızalı bölgeyi izole eder.
Selektivite: Arızanın bulunduğu noktayı hassas şekilde belirler, gereksiz enerji kesintilerini önler.
Kayıt ve İzleme: Olay kaydedici fonksiyonları ile arıza sonrası analiz için veri sağlar.

Neden Test ve Ayar Yapılmalı?

Güvenlik: Arızalı röleler gecikmeli açma veya açmama yaparak ark patlamalarına ve yangına neden olur.
Ekipman Koruma: Trafo Yağ Analizi sonuçları mükemmel olsa bile, röle hatası trafonuzu birkaç saniye içinde kullanılmaz hâle getirir.
Yasal Uygunluk: EPDK ve İş Sağlığı Güvenliği yönetmelikleri, periyodik röle testlerini zorunlu kılar.
Operasyonel Süreklilik: Doğru ayarlı röleler, plansız kesintileri %60’a kadar azaltır.

Koruma Rölesi Test Adımları

Aşama	Açıklama
1. Ön Hazırlık	Tek hat diyagramlarının incelenmesi, kısa devre seviyelerinin hesaplanması.
2. Röle Parametre Doğrulama	İmalatçı ayar tabloları ve selektivite koordinasyon eğrilerinin kontrolü.
3. Sekonder Enjeksiyon Testi	Omicron CMC 356 ve ISA DRTS 66 cihazlarıyla hassas akım‑gerilim uygulaması.
4. Primer Enjeksiyon Testi	Gerçek akım devreleri üzerinde röle‑kesici koordinasyonunun sınanması.
5. Fonksiyon Testleri	50/51, 67, 87, 27/59, 81 gibi ANSI fonksiyonlarının tetik süreleri ölçülür.
6. Ayar Optimizasyonu	Selektivite eğrileri ışığında tork ve zaman ayarlarının güncellenmesi.
7. Raporlama	Test sonuçları, osilogramlar ve ayar tabloları IEC 61850 uyumlu formatta sunulur.

Uyguladığımız Başlıca Testler

1. Sekonder Enjeksiyon Testi

Röle girişine kontrollü akım ve gerilim sinyalleri uygulanarak tetik süresi ölçülür. Avantajı, kesici açmadan test yapılabilmesidir.

2. Primer Enjeksiyon Testi

Akım trafoları (CT) ve kesiciler dâhil gerçek akım devresine yüksek akım uygulanır. Bu test, saha koşullarını bire bir simüle ederek röle‑kesici koordinasyonunu doğrular.

3. Diferansiyel Röle Testi (87)

İki veya daha fazla sargıdan gelen akımlar arasındaki fark ölçülerek trafoların iç arızalarına karşı koruma doğrulanır. Trafo Bakım ve Testleri sayfasıyla entegrasyon sağlar.

4. Zaman Gecikmeli Aşırı Akım Rölesi Testi (51)

Akım‑zaman eğrisinin belirlenen standartlara (IEC, IEEE) uygunluğu kontrol edilir.

5. Toprak Hatası Rölesi Testi (64, 67N)

Toprak hatalarında doğru tetikleme ve yön tayini yapılmasını sağlar. Kablo Testleri hizmetimizle bütünlük oluşturur.

6. Frekans ve Gerilim Rölesi Testi (81, 27/59)

Özellikle GES Bakım Onarım projelerinde şebeke senkronizasyonu için kritik öneme sahiptir.

Periyodik Test Programı Önerisi

Aylık Kontrol: Olay kaydedici loglarının gözden geçirilmesi, röle LED durumları.
Altı Aylık Sekonder Test: Parametre ve fonksiyon doğrulama, firmware güncelleme.
Yıllık Kapsamlı Test: Primer enjeksiyon, kesici zamanlama, CT/PT polarite kontrolleri.
Beş Yıllık Revizyon: Röle donanım yenileme, haberleşme protokol güncellemeleri.

Program, tesisinizin yük profili ve koruma felsefesine göre özelleştirilebilir. YG İşletme Sorumluluğu kapsamında, bu takvimi sizler adına yönetiyoruz.

Diğer Hizmetlerle Entegrasyon

Hücre Bakım ve Test: Röle testleri, kesicilerin mekanik performansı ile doğrudan ilişkilidir. Hücre bakımında tespit edilen kontakt aşınmaları, röle ayarlarını etkiler.
Kablo Başlığı Yapımı: Kablo başlıklarındaki hatalı montajlar, rölelerin toprak hatası tetikleme eşiğini değiştirir.
Trafo Soğutma Sistemleri: Aşırı ısınma, diferansiyel rölelerin yanlış tetiklenmesine yol açar. Soğutma sistemlerinin verimliliği önemlidir.
Süpervizörlük Faaliyetleri: Yeni kurulan santrallerde röle‑kesici koordinasyonunun devreye alma sürecinde sağlanması.

Bu entegrasyon sayesinde, iç linklemelerle web sitenizde kullanıcı deneyimini ve SEO değerini artırabilirsiniz.

Kullanılan Standart ve Teknolojiler

IEC 60255: Koruma rölelerinin genel gereklilikleri.
IEEE C37.90: Röle test prosedürleri.
IEC 61850: Haberleşme protokolleri ve veri modelleme.
ANSI/IEEE Device Numbers: Fonksiyon kodları (50, 51, 87, 27, 59, 81 vb.).
Omicron Test Universe & PTL, ISA TDMS: Test yazılımları.

Dijital Raporlama ve Veri Yönetimi

Tüm test sonuçları; QR kodlu ekipman etiketleri, osilogramlar ve selektivite eğrileriyle birlikte bulut tabanlı portalımızda saklanır. Böylece geçmiş verileri kolayca karşılaştırabilir, bakım stratejinizi veriye dayalı olarak güncelleyebilirsiniz.

Koruma Rölesi Test ve Ayar Sürecinin Faydaları

Personel Güvenliğini Artırır: Ark patlaması ve elektrik çarpması riskini minimuma indirir.
Ekipman Ömrünü Uzatır: Trafolar, kablolar ve kesiciler gereksiz gerilim stresinden korunur.
Plansız Kesintileri Azaltır: Arıza sürelerini %70’e kadar düşürür.
Yasal Uyumluluk Sağlar: EPDK, TSE ve İş Güvenliği yönetmeliklerine tam uyum.
Enerji Kalitesini İyileştirir: Doğru frekans ve gerilim röleleri, şebeke dengesini korur.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

Koruma rölesi testleri ne sıklıkla yapılmalı?

Standart olarak yılda bir kez kapsamlı test önerilir; kritik proseslerde altı ayda bir sekonder test yapılmalıdır.

Testler sırasında enerji kesintisi olur mu?

Sekonder enjeksiyon testleri enerjili yapılabilir; primer testler için kısa süreli kesici açma gerekir.

Röle ayar değişikliği sonrası ne yapılmalı?

Yeni ayarlar, selektivite eğrilerine işlenmeli ve tüm ilgili personel bilgilendirilmelidir.

Hangi röle tiplerini test ediyorsunuz?

Mikroişlemci tabanlı (numerik) ve elektromekanik tüm röleler: aşırı akım, diferansiyel, toprak hatası, frekans, gerilim, motor koruma vb.

Neden Antalya Trafo Servisi ?

Deneyimli Kadro: IEEE ve VDE üyelikli, Omicron sertifikalı mühendisler.
Gelişmiş Test Ekipmanları: Omicron CMC, ISA DRTS, Megger Sverker serisi.
24/7 Destek: Acil arıza müdahalesi ve uzaktan erişimli röle teşhisi.
Entegre Hizmet Paketi: Trafo Bakım ve Testleri, Hücre Bakım ve Test ve Kablo Testleri ile tam kapsamlı çözümler.
Referans Projeler: GES, OSB, petrokimya tesisleri, otel ve AVM’lerde yüzlerce başarılı uygulama.